جرم چاقوکشی و تهدید و دیه چاقو زدن به بدن
یکی از جرم هایی که میتواند موجب ناامنی در جامعه و آسیب های جدی به دیگران شود حمل چاقو و استفاده از آن هنگام نزاع است. قانون نیز به جهت برقراری نظم و امنیت برای جرم چاقوکشی مجازات تعیین کرده و با آن به خوبی برخورد میکند. اینگونه سختگیریها میتواند جلوی بسیاری از آسیب ها را بگیرد و از حمل سلاح سرد توسط افراد شرور جلوگیری کند.
ما در این مقاله سعی میکنیم جرم چاقوکشی و مجازات آن را بررسی کرده و راجع به نحوه تعیین دیه در ضرب و جرح در این جرم صحبت کنیم.
جرم چاقو کشیدن چیست؟
چاقو کشیدن به معنای استفاده از چاقو یا هر نوع سلاح سرد دیگر برای نشان دادن قدرت، تهدید دیگران، ایجاد درگیری، اخاذی یا آسیب رساندن به افراد است. در قانون مجازات اسلامی، این عمل به عنوان یک جرم شناخته شده و برای آن مجازاتهایی مشخص شده است.
برای اینکه مجازات جرم چاقوکشی در قانون جمهوری اسلامی ایران را بررسی کنیم باید به ماده 617 قانون مجازات اسلامی استناد کنیم.
طبق ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی، هر کسی که با استفاده از چاقو یا سلاح سرد دیگری، تظاهر یا قدرتنمایی کند، دیگران را مزاحمت کند، از آن ها اخاذی کند یا تهدیدی ایجاد نماید، یا با کسی نزاع کند، اگر این عمل در چارچوب جنگ نباشد، به حبس از شش ماه تا دو سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم میشود.
این ماده همچنین دو تبصره دارد:
-
تبصره ۱: حمل انواع خاصی از سلاحها مانند قمه، شمشیر، قداره و پنجه بوکس فقط برای درگیری فیزیکی و آسیب رساندن به دیگران جرم محسوب میشود و مرتکب آن حداقل مجازات مقرر در ماده ۶۱۷ را دریافت میکند. همچنین واردات، تولید و عرضه این سلاحها غیرقانونی است و متخلفان با جریمه نقدی و ضبط سلاحها مواجه میشوند.
-
تبصره ۲: استفاده از این سلاحها در موارد ورزشی، نمایشی، آموزشی یا نیازهای شغلی و دفاع شخصی با دریافت مجوز مجاز است.
بنابراین چاقوکشی در قانون مجازات اسلامی، به عنوان جرم محسوب میشود و مجازات مقرر برای آن شامل حبس از شش ماه تا دو سال و تا ۷۴ ضربه شلاق است. اگر این عمل از مصادیق محارب (کشیدن سلاح به قصد جان، مال یا ناموس مردم) نباشد، مجازات به حداقل مقرر در قانون تعلق میگیرد.
اگرچه استفاده از چاقو در دفاع از خود ممکن است، اما در مواردی که به منظور تهدید یا ایجاد مزاحمت از آن استفاده شود، به عنوان جرم محسوب میشود. بنابراین، در استفاده از چاقو، باید به قوانین مربوطه توجه کنیم تا از مشکلات حقوقی جلوگیری کنیم.
🔸 محاسبه دیه آنلاین با یک کلیک 🔸
جرم چاقو زنی، چاقو کشی و تهدید: بررسی ابعاد حقوقی و کیفری
در نظام حقوقی ایران، حمل چاقو و سایر سلاحهای سرد جرم محسوب میشود و مجازات آن بر اساس قانون مجازات اسلامی تعیین میشود. چاقو زنی، چاقو کشی و تهدید با چاقو، از جمله جرایمی هستند که میتوانند پیامدهای حقوقی و کیفری سنگینی برای فرد خاطی به دنبال داشته باشند.
-
چاقو زنی:
چاقو زنی به معنای وارد کردن ضرب و جرح با چاقو به شخص دیگر است. مجازات چاقو زنی بر اساس نوع و شدت جراحت، عضو آسیبدیده و جنسیت مصدوم تعیین میشود. در مواردی که چاقو زنی منجر به قتل، نقص عضو یا از کار افتادن عضو شود، مجازات آن میتواند شامل قصاص، دیه، حبس و یا شلاق باشد.
-
چاقوکشی (تهدید با چاقو) :
چاقو کشی به معنای کشیدن چاقو به قصد تهدید یا آزار و اذیت شخص دیگر است. تهدید با چاقو، حتی اگر منجر به جراحت نشود، جرم محسوب میشود و مجازات آن بر اساس قانون مجازات اسلامی تعیین میشود. مجازات چاقو کشی میتواند شامل حبس، شلاق و یا دیه باشد.
-
چاقوکشی دفاع از خود (دفاع مشروع):
دفاع مشروع به معنای حق قانونی فرد برای محافظت از خود، مال یا عزتنفس در برابر تهدید یا تعرض است.
طبق ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی، اگر فردی برای دفاع از جان، مال و ناموسش از سلاح سرد استفاده کند و این اقدام در شرایط خاصی انجام شده باشد، ممکن است این عمل مشروع تلقی شود.
یکی از شرایط اصلی دفاع مشروع این است که فرد در موقعیتی قرار داشته باشد که مجبور به استفاده از سلاح سرد برای جلوگیری از تجاوز یا خطر باشد. این امر زمانی صادق است که حضور نیروهای دولتی برای جلوگیری از تعرض ممکن نباشد یا دسترسی به آنها دشوار باشد. به عبارتی، اگر فرد در موقعیتی باشد که هیچ نیرویی برای حمایت از او در دسترس نباشد، استفاده از ابزارهای دفاعی برای حفظ امنیت خود مشروع است.
همچنین، اگر فردی با قصد و آگاهی به او حمله کند و فرد مورد تجاوز هنوز اقدام به دفاع نکرده باشد، استفاده از سلاح سرد برای دفع این تجاوز مشروع محسوب میشود. در چنین شرایطی، فرد حق دارد تا از ابزارهای موجود برای جلوگیری از آسیب و محافظت از خود استفاده کند.
حکم چاقو کشیدن در ملا عام و حمل چاقو: بررسی ابعاد حقوقی و مجازاتهای قانونی
-
حکم چاقو کشیدن در ملا عام:
چاقو کشیدن در ملا عام، جرم تشدید شده محسوب میشود و مجازات آن سنگینتر از چاقو کشیدن در مکانهای خصوصی است. در ماده 618 قانون مجازات اسلامی آمده است: "هر کس در معابر عمومی و یا اماکن عمومی سلاح سرد بکشد یا هر نوع سلاح سرد دیگری که ممکن است موجب قتل یا ایراد صدمه بدنی شود، از دست یا کمربند خود بیرون بکشد، به حبس از دو تا پنج سال و یا پرداخت دیه از شش ماه تا دو سال محکوم میشود."
-
حکم حمل چاقو:
حمل چاقو یا هر نوع سلاح سرد دیگری در ایران به عنوان یک جرم شناخته میشود و قوانین مشخصی برای مقابله با این موارد وجود دارد. سلاحهای سرد شامل ابزارهایی هستند که برخلاف سلاحهای گرم، بدون ایجاد صدا یا شعله، میتوانند به بدن آسیب برسانند و حتی جان افراد را بگیرند.
بر اساس تبصره یک ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی، حمل قمه، شمشیر، قداره و پنجه بوکس که تنها با هدف درگیری جسمی به کار گرفته شوند، مجرمانه است.
افرادی که این نوع سلاحها را حمل کنند، مرتکب جرم شده و طبق قانون باید مجازات شوند. هر کس که با چاقو یا هر سلاح دیگری به قصد نشان دادن قدرت خود عمل کند، یا از آن برای مزاحمت، اخاذی و تهدید استفاده نماید، یا با دیگری به جدال بپردازد، تحت شرایطی که مربوط به جنگ نباشد، به حبس از شش ماه تا دو سال و ۷۴ ضربه شلاق محکوم میشود.
دیه چاقو کشی در سال 1403:
در هر سال جدید، قوه قضاییه مسئول تعیین نرخ دیه میباشد. دیه، مبلغی است که در مواردی چون قتل یا صدمه جسمی به عنوان خسارت مالی تعیین میشود. این مبلغ بسته به شرایط مختلفی مانند ماه وقوع حادثه و وضعیت اقتصادی کشور تعیین میگردد.
براساس بخشنامهای که قوه قضاییه اعلام کرده است، نرخ دیه برای سال ۱۴۰۳ به صورت زیر مشخص شده است.
در ماه حرام، که شامل ماههای محرم، صفر، ربیعالاول و ربیعالثانی میشود، مبلغ دیه کامل برای یک انسان ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان و در ماههای دیگر سال، نرخ دیه به میزان ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان تعیین شده است.
این مبلغ در مقایسه با سال گذشته حدود ۳۴ درصد افزایش قابل توجهی داشته است.
دیه چاقو کشی در سال 1404:
براساس بخشنامهای که قوه قضاییه اعلام کرده است، نرخ دیه برای سال 1404 به صورت زیر مشخص شده است.
با ابلاغ رئیس قوه قضائیه به همه واحد های قضایی و دادسراهای سراسر کشور، رشد ۳۳.۴ درصدی از سوی قوه قضائیه اعلام شد. بر همین اساس نرخ دیه ماههای غیرحرام برابر با ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان است.
نحوه تعیین دیه در ضرب و جرح در جرم چاقوکشی
در قانون مجازات اسلامی، دیه به عنوان یک نوع مالی برای جبران خسارت در جنایات غیر عمدی و عمدی معرفی شده است. در این بخش قصد داریم به بررسی چگونگی تعیین دیه در ضرب و جرح عمدی و غیر عمدی بپردازیم و تفاوتهای آنها را بررسی کنیم.
قانون مجازات اسلامی در ماده 17 نسبت به تعریف دیه اقدام نموده است: «دیه، اعم از مقدر و غیر مقدر، مالی است که در شرع مقدس، برای ایراد جنایت غیر عمدی بر نفس، اعضاء و منافع و یا جنایت عمدی، در مواردی که به هر جهتی، قصاص ندارد، به موجب قانون، مقرر می شود.»
در واقع، دیه مبلغی است که در موارد جنایات غیرعمدی یا جنایات عمدی که امکان قصاص وجود ندارد، به فرد آسیبدیده یا خانواده او پرداخت میشود و گاهی مبلغ دیه میتواند مقدر (مشخص) یا غیر مقدر (غیر مشخص) باشد. در صورت مشخص بودن مبلغ دیه، آن را دیه مقدر مینامند و در صورتی که مبلغ مشخص نباشد، به آن دیه غیر مقدر یا ارش گفته میشود که تعیین مبلغ آن بر عهده قاضی است.
تعیین دیه در ضرب و جرح عمدی و غیرعمدی به شرح زیر است:
ضرب و جرح عمدی به آسیبهایی گفته میشود که به صورت عمدی و با قصد آسیب وارد میشود. در این نوع جراحتها، اگر آسیب به عضوی باشد که دیه آن در قانون مشخص شده، دیه مقدر پرداخت میشود. در غیر این صورت، دیه به عنوان ارش تعیین میشود. قاضی برای تعیین میزان دیه از گواهی پزشکی قانونی و شدت آسیبها استفاده میکند.
در ضرب و جرح غیر عمدی، که به صورت تصادفی یا بدون قصد انجام میشود، دیه مشابه جراحت عمدی تعیین میگردد.
💠 مطلب مرتبط: مجازات حمل سلاح سرد چیست؟ (چاقو، قمه، قداره، پنجه بوکس ) 💠
جراحات در این بخش شامل چند نوع آسیب هستند:
-
حارصه: خراش پوست بدون خونریزی
-
دامیه: جراحتی که وارد گوشت شده و با خونریزی همراه است
-
متلاحمه: جراحتی که موجب بریدگی عمیق گوشت میشود
-
سمحاق: جراحتی که به پوست نازک استخوان برسد
-
موضحه: جراحتی که استخوان را آشکار کند
برای هر یک از این جراحات، دیه مشخص یا ارش تعیین میشود.
جدول دیه برای آسیبهای ناشی از چاقو
در این میان، برخی از جراحات خاص با چاقو، دیههای تعیین شدهی خاص خود را دارند. که در ادامه به آن می پردازیم:
نرخ انواع دیه پا در سال 1404
اندام/ناحیه آسیبدیده |
نوع جراحت/آسیب |
درصد از دیه کامل |
مبلغ دیه (مرد) |
مبلغ دیه (زن) |
چاقو به پا / ران / ساق |
حارصه (خراشیدگی بدون خون) |
۱٪ دیه پا |
۸ میلیون تومان |
۸ میلیون تومان |
چاقو به پا / ران / ساق |
دامیه (خونریزی سطحی) |
۲٪ دیه پا |
۱۶ میلیون تومان |
۱۶ میلیون تومان |
چاقو به پا / ران / ساق |
شکستن استخوان پا |
یک پنجم دیه پا |
۱۶۰ میلیون تومان |
۱۶۰ میلیون تومان |
چاقو به پا / ران / ساق |
پارگی تاندون پا |
۲ تا ۴٪ از دیه کامل |
۳۲ تا ۶۴ میلیون تومان |
۳۲ تا ۶۴ میلیون تومان |
چاقو به پا / ران / ساق |
در رفتگی شدید یا از کارافتادگی جزئی/کلی |
۲/۳ یا کل دیه پا |
براساس نظر پزشکی قانونی |
براساس نظر پزشکی قانونی |
انواع نرخ دیه دست در سال 1404
اندام/ناحیه آسیبدیده |
نوع جراحت/آسیب |
درصد از دیه کامل |
مبلغ دیه (مرد) |
مبلغ دیه (زن) |
چاقو به بازو / دست |
حارصه (خراشیدگی سطحی) |
۱٪ دیه دست |
۸ میلیون تومان |
۸ میلیون تومان |
چاقو به بازو / دست |
دامیه (خونریزی سطحی) |
۲٪ دیه دست |
۱۶ میلیون تومان |
۱۶ میلیون تومان |
چاقو به بازو / دست |
متلاحمه (بریدگی عمیق) |
۳٪ دیه دست |
۲۴ میلیون تومان |
۲۴ میلیون تومان |
چاقو به بازو / دست |
پارگی تاندون دست (بسته به نوع و وسعت) |
۲ تا ۴٪ دیه کامل |
۳۲ تا ۶۴ میلیون تومان |
۳۲ تا ۶۴ میلیون تومان |
چاقو به کتف / شانه |
حارصه یا دامیه سطحی |
۱ تا ۲٪ دیه کامل |
۱۶ تا ۳۲ میلیون تومان |
۱۶ تا ۳۲ میلیون تومان |
چاقو به کتف / شانه |
آسیب استخوان کتف (شکستگی) |
بسته به درصد شکستگی |
۱۰٪ تا ۲۰٪ از دیه کامل یا بیشتر |
۱۰٪ تا ۲۰٪ از دیه کامل یا بیشتر |
چاقو به کتف / شانه |
پارگی تاندون یا لیگامانهای شانه |
۲ تا ۴٪ دیه کامل |
۳۲ تا ۶۴ میلیون تومان |
۳۲ تا ۶۴ میلیون تومان |
نرخ دیههای مرتبط با صورت/گردن در سال 1404
نوع آسیب |
توضیحات |
درصد دیه کامل |
مبلغ دیه (مرد) |
مبلغ دیه (زن) |
چاقو به صورت / گردن |
حارصه صورت (بدون خونریزی) |
۱٪ دیه کامل |
۱۶ میلیون تومان |
۱۶ میلیون تومان |
چاقو به صورت / گردن |
دامیه صورت (خونریزی سطحی) |
۲٪ دیه کامل |
۳۲ میلیون تومان |
۳۲ میلیون تومان |
چاقو به صورت / گردن |
پارگی عمیق (متلاحمه، نمایانشدن استخوان موضحه و…) |
۳ تا ۵٪ دیه کامل |
۴۸ تا ۸۰ میلیون تومان |
۴۸ تا ۸۰ میلیون تومان |
چاقو به صورت / گردن |
چاقو زدن به گردن با خونریزی سطحی |
۲٪ دیه کامل |
۳۲ میلیون تومان |
۳۲ میلیون تومان |
آسیب جدی به مهرههای گردنی |
مشابه شکستگی ستون فقرات |
تا دیه کامل (بسته به شدت) |
نرخ دیههای مرتبط با کمر/شکم در سال 1404
اندام/ناحیه آسیبدیده |
نوع جراحت/آسیب |
درصد از دیه کامل |
مبلغ دیه (مرد) |
مبلغ دیه (زن) |
چاقو به پهلو / شکم / ریه |
جراحت سطحی (حارصه/دامیه) |
۱ تا ۲٪ دیه کامل |
حدود ۱۶ تا ۳۲ میلیون تومان |
حدود ۸ تا ۱۶ میلیون تومان |
چاقو به پهلو / شکم / ریه |
عمق بریدگی (احتمال آسیب به ارگان داخلی) |
ارش یا درصد بالاتر |
بستگی به میزان خسارت ارگان داخلی |
بستگی به میزان خسارت ارگان داخلی |
چاقو به پهلو / شکم / ریه |
پارگی ریه یا اعضای داخلی |
معمولاً بسیار سنگین |
ممکن است تا دیه کامل (۱.۶ میلیارد تومان) افزایش یابد |
ممکن است تا دیه کامل (۸۰۰ میلیون تومان) افزایش یابد |
دیههای مرتبط با بینی/زبان در سال 1404
اندام/ناحیه آسیبدیده |
نوع جراحت/آسیب |
درصد از دیه کامل |
مبلغ دیه (مرد) |
مبلغ دیه (زن) |
آسیب کامل به بینی |
- |
۱۰۰٪ |
۱،۶۰۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان |
۸۰۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان |
از کار افتادن کامل زبان |
- |
۱۰۰٪ |
۱،۶۰۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان |
۸۰۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان |
دیههای مرتبط با دست و پا (قطع یا آسیب کامل) در سال 1404
اندام/ناحیه آسیبدیده |
نوع جراحت/آسیب |
درصد از دیه کامل |
مبلغ دیه (مرد) |
مبلغ دیه (زن) |
قطع یک دست یا پا |
- |
۵۰٪ |
۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
۴۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
از کار افتادن یک چشم |
- |
۵۰٪ |
۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
۴۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
قطع هر انگشت دست یا پا |
- |
۱۰٪ |
۱۶۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
۸۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
شکستگی استخوان دست یا پا |
- |
۱۰٪ |
۱۶۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
۱۶۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
شکستگی جمجمه |
- |
۱۰٪ |
۱۶۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
۱۶۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
شکستگی ترقوه |
- |
۴٪ |
۶۴,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
۶۴,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
از دست دادن دندان جلو |
- |
۵٪ |
۸۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
۸۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
از دست دادن دندان عقب |
- |
۳.۳٪ |
حدود ۵۲,۸۰۰,۰۰۰ تومان |
حدود ۵۲,۸۰۰,۰۰۰ تومان |
قطع نخاع از پشت |
- |
۵۰٪ |
۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
۴۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
توجه داشته باشید که آسیبهای ناشی از چاقو بسته به نوع جراحتی که وارد میشود، دیههای متفاوتی دارند. در قانون مجازات اسلامی، برای آسیبهای بدنی، دیهای مشخص در نظر گرفته شده است که به میزان شدت آسیب و محل آسیب بستگی دارد.
دیه برای جراحتهای سطحی با چاقو
اگر چاقو به پوست بدن برخورد کند و فقط موجب جراحتهای سطحی شود، دیه این نوع آسیبها معمولاً کمتر از جراحتهای عمیقتر است. این نوع آسیبها ممکن است شامل بریدگیهای کوچک یا جراحاتی باشند که به بافتهای داخلی بدن آسیب نمیرسانند. در این صورت، دیه معمولاً کمتر از مواردی است که به اعضای حیاتی بدن آسیب وارد شده باشد.
دیه برای آسیبهای جدی با چاقو
در صورتی که چاقو به اعضای داخلی بدن مانند عضلات، عروق یا حتی اعضای حیاتی مثل قلب، ریه یا کبد برخورد کند، دیه این نوع آسیبها بیشتر خواهد بود. برای مثال، در صورتی که چاقو به رگهای خونی آسیب وارد کند یا عضوی از بدن که برای ادامه حیات ضروری است آسیب ببیند، دیه به میزان قابل توجهی افزایش مییابد.
دیه قطع عضو یا از کار افتادگی عضو
اگر آسیب وارد شده به حدی شدید باشد که منجر به قطع عضو شود یا آن عضو دیگر قابلیت استفاده نداشته باشد، دیهای که برای چنین آسیبهایی در نظر گرفته میشود برابر با نصف دیه کامل برای قطع عضو است. برای مثال، در صورتی که چاقو باعث قطع زبان یا حنجره شود، دیه به میزان یک سوم دیه کامل محاسبه خواهد شد.
تخفیف مجازات چاقو
در برخی موارد، قانون برای جرم حمل چاقو و چاقو کشیدن، تخفیف مجازات قائل شده است. به عنوان مثال، اگر مرتکب بلافاصله پس از ارتکاب جرم و قبل از وقوع هرگونه ضرر و زیان، در مقام پشیمانی برآید و سلاح را تسلیم مقامات قضایی یا انتظامی کند، یا از مجنیعلیه رضایت بگیرد، مجازات او به نصف تا دو سوم تقلیل مییابد.
لازم به ذکر است جرم چاقوکشی یکی از جرایم غیر قابل گذشت است که مجازات سنگینی شامل آن میشود چرا که این جرم نه تنها باعث ایجاد رعب و وحشت در شهروندان یک جامعه میگردد، بلکه نظم و آرامش آن را نیز به هم میزند.
سخن آخر
چاقوکشی یکی از جرایمی است که میتواند پیامدهای سنگین حقوقی و اجتماعی به دنبال داشته باشد. این عمل نه تنها امنیت فردی و اجتماعی را تهدید میکند، بلکه فرد مرتکب نیز با عواقب قانونی جدی همچون حبس طولانیمدت یا مجازاتهای دیگر مواجه خواهد شد. اگر درگیر چنین پروندهای هستید، بهتر است از همان ابتدا از راهنماییهای یک وکیل متخصص در امور کیفری بهرهمند شوید.
مجموعه حقوقی وکیل وندو با تیمی از وکلای مجرب و حرفهای، آماده ارائه مشاوره و دفاع مؤثر در پروندههای کیفری مانند چاقوکشی است. این مجموعه با بررسی دقیق جوانب پرونده و استفاده از استراتژیهای قانونی، از حقوق شما به بهترین نحو دفاع میکند. برای کسب اطلاعات بیشتر یا تعیین وقت مشاوره، کافی است با وکیل وندو تماس بگیرید و پرونده خود را به دست کارشناسانی بسپارید که به نتیجه مطلوب شما اهمیت میدهند.